Zeytin yetiştiriciliği ve zeytin nasıl yetiştirilmeli
Dünya zeytin üretiminde ilk sırada % 30,7 ile İspanya yer almaktadır. İspanya'dan sonra % 20,4'lük üretim ile İtalya ve % 14,7'lik üretim ile Yunanistan gelmektedir. Türkiye, dünya zeytin üretiminin... sadece % 4,4'ünü gerçekleştirmektedir. Dünyada zeytin üretiminin % 98'i Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler tarafından yapılmaktadır. Ayrıca Kuzey ve Güney Amerika başta olmak üzere, Güney Afrika ve Avustralya'da da zeytin yetiştirilebilmektedir.
Türkiye, Avrupa Birliği ülkelerinden sonra zeytin üretiminde ikinci sırada olmasına ve dünyanın belli başlı zeytin bölgeleri arasında yer almasına karşın zeytin tarımı, ülkemizde, ne yazık ki, hak ettiği şekilde gelişmemiştir. Bunun temel nedeni, tarımsal teknik ve teknolojideki gelişmelerin zeytin tarımına yansıtılamamasıdır. Yeni tesis edilecek zeytinliklerde mutlaka modern zeytin yetiştiriciliğinin esasları göz önünde bulundurulmalıdır. Diğer meyve türlerinde olduğu gibi zeytinde de başta sulama ve beslenme olmak üzere bakım işlemlerine gereken önem verilmelidir.
MODERN ZEYTİN YETİŞTİRİCİLİĞİNİN AMAÇLARI
1. Birim alandaki ağaç sayısını arttırmak (Sık dikim yapmak).
2. Birim alandan alınan ürün miktarını arttırmak (Sulama yapmak).
3. Kaliteli ve sağlıklı ürün elde etmek.
Ülkemizdeki zeytin ağaçları bir yıl çok, izleyen yıl ise az ürün vermektedir. "Periyodisite" denilen bu olgu üreticiler tarafından "var yılı -yok yılı" olarak bilinmektedir. Periyodisite bir ölçüde zeytin ağacının genetik özelliğidir. Ancak, zeytinin hasat edilme biçimi de periyodisitenin şiddetini arttırmaktadır. Özellikle, ülkemizde hasadın çırparak ya da benzeri şekillerde dallara zarar vererek yapılması gelecek yılın ürününü olumsuz etkileyerek periyodisiteyi arttırmaktadır.
Ayrıca, budama zamanı ve yönteminin, gübrelemenin, sulamanın, toprak ve ağaç bakımının, hasat edilme şeklinin, hasat zamanının ve iklimin periyodisitenin artma veya azalmasına etki ettiği de bilinmektedir. Türkiye'de periyodisitenin verime etkisi çok yüksektir. Yapılan bir araştırma sonucunda Türkiye'de son 20 yılda periyodisitenin etkisinin % 52' dolayında olduğu bildirilmiştir. Ülkemizdeki Zeytinlerde var yılı veriminin, yok yılı veriminin 5 katı olduğu da saptanmıştır. Zeytin yetiştiricileri üretim sırasında kültürel uygulamalara yeterince önem verdiği taktirde periyodisitenin etkisinin azalması da beklenmelidir. Nitekim, sulama, gübreleme, budama vb. kültürel uygulamaların büyük ölçüde yapıldığı İspanya'da zeytinlerde periyodisite sadece % 20 dolayındadır.
SULU KOŞULLARDA ZEYTİN YETİŞTİRİCİLİĞİNİN ÖNEMİ
Aslında "sulamanın" zeytincilikte çok eskiden beri uygulanan ve etkinliği şüphe götürmeyecek bir kültürel işlem olduğu bilinmektedir. Sulamayla ilgili yapılan son araştırmalara göre, günümüzde zeytin sulamasının ekonomik olmayacağı görüşünün de artık terk edildiği önemli bir gerçektir. Nitekim, ülkemizin zeytin yetiştirilen bölgelerinde yapılan incelemelere göre, kurak geçen yaz aylarında birkaç kez sulama yapılmasının, sulanmayan koşullara oranla verimde büyük bir artışa yol açtığı dikkat çekmiştir. Öte yandan, zeytinde iyi ve düzenli bir sulama programı uygulanması sonucu elde edilecek yararlar ilerdeki yıllarda aratarak kendini göstermektedir. Ayrıca, sulamanın ağaçların verimli ve sağlıklı kalmasını sağladığı; buna karşın yetersiz bir sulamanın ise verim düşüklüğüne, kalitede bozulmaya ve ağaçları bodurlaştırdığı belirlenmiştir.
Ülkemizde zeytin yetiştiriciliği çoğunlukla sulanmayan koşullarda yapıldığından, zeytinlerde elde edilen verim ağaç sayısına oranla azdır. Bir başka deyişler, ağaç başına verim çok düşüktür Bu durum, zeytinliklerde modern yetiştirme tekniklerinin uygulanmasıyla giderilebilir. Özellikle, sulama yapılması belki de bu tekniklerin en önemlisidir. KSÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bölümünce 'SEKAMER' deneme alanında kurulu ve damla sulama sistemi ile sulanan modern zeytinlikte hem bol miktarda hem de kaliteli ürün alınmaktadır.
YORUM EKLE