BESİCİLİK NASIL YAPILIR, BESİCİLİĞİN PÜF NOKTALARI

SIĞIR BESİCİLİĞİ

Sığır besiciliği, sığırların et verimini artırmak için besi sığırcılığı yapılır. Bilgili bir besicilik ile, hayvana yedirilen yem kaliteli ve ucuz ete çevrilir. Besicilikte hayvanın ırkı, yaşı, cinsiyeti, sağlığı ve görünüşü önemlidir. Besicilikte yemin ucuza mal edilmesi gerekir. Az zamanda çok et almak besicinin hedefidir. Öyleyse besiciliği anlatılacak kurallara uygun olarak yapmak... gerekiyor. Besicilik yapacak olanlar.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR, BESİCİLİĞİN PÜF NOKTALARI

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: SIĞIR BESİCİLİĞİ

Sığırların et verimini artırmak için besi sığırcılığı yapılır. Bilgili bir besicilik ile, hayvana yedirilen yem kaliteli ve ucuz ete çevrilir. Besicilikte hayvanın ırkı, yaşı, cinsiyeti, sağlığı ve görünüşü önemlidir.

Besicilikte yemin ucuza mal edilmesi gerekir. Az zamanda çok et almak besicinin hedefidir. Öyleyse besiciliği anlatılacak kurallara uygun olarak yapmak gerekiyor. Besicilik yapacak olanlar bu bölümü çok iyi okumalı..

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: İşte besiciliğin püf noktaları:

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: YERLİ IRKLAR YÜZ GÜLDÜRMÜYOR

Evet, yerli ırklarımız besicilikte pek fazla kâr getirmiyor. Bizim yerli ırklarımızın iyi besi kabiliyeti yok. Yani ne kadar iyi beslesek de canlı ağırlık artışı düşük oluyor. Ancak, yerli ırk sığırlarımızı kültür ırklarıyla melezlersek çok iyi sonuçlar alıyoruz.

Mesela bir yerli ırkın günlük canlı ağırlık artışı ortalaması 650 gram iken, melez bir sığırın günlük canlı ağırlık artışı, ortalama 1100-1200 grama çıkabiliyor.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: SIĞIRLAR NEREDE BESLENİR?

Besiye alınan sığırlar ya kapalı ahırlarda veya etrafı uygun şekilde çevrili açıkta beslenir ya da meradan yararlanarak besi yapılır. Bunlar bir arada da uygulanabilir.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: BARINAĞIMIZ NASIL OLSUN?

Besiciliği yapacağımız bölgenin iklim özelliklerine göre uygun bir barınağımız olmalı. Tabii barınak büyüklüğü de besleyeceğimiz hayvan sayısına, ahırların ölçüsüne ve yapım tekniğine uygun olmalı. Kapalı sistem, açık sistem veya yarı açık sistemlerden biri bölgenin iklim şartları da göz önüne alınarak tercih edilmelidir.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: HANGİ HAYVANLARI BESİYE ALALIM?

Besiye alınacak hayvanların seçimi: BESİCİLİK NASIL YAPILIR: 1. Irk: Yerli ırkların besi kabiliyeti kültür ırklarına göre düşüktür. Buna karşılık yerli ırklar uygun zaman ve oranda beslendiklerinde karlı olabilir. Ayrıca, Şarole gibi etçi ırklar ile Holstein (Avrupa menşeli), İsviçre Esmeri gibi ırkların melezlenmesinden elde edilen yavruların et tutma kabiliyetleri daha yüksektir.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: 2. Yaş: Genç hayvanlar yaşlılara göre daha iyi besi tutarlar. Kültür ırkları; 1-1.5 yaşında, yerli ırklar 2 yaşında besiye alınmalıdır.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: 3. Cinsiyet: Erkek hayvanlar, enenmiş ve dişi hayvanlara göre daha iyi beslenirler.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: 4. Kondisyon: Genellikle derin, geniş, uzun gövdeli, kısa boyunlu, küçük başlı, geniş ve düz sırtlı ve uzun sağrılı hayvanlar besi için uygundur. Buna karşılık, hastalık dışındaki sebeplerden dolayı zayıf kalmış hayvanlar da besi için tercih edilebilir. Çünkü zayıflar, besililere göre daha fazla canlı ağırlık artışı sağladığı gibi, daha ucuza alınabilmesinden dolayı ekonomik de olmaktadır.

Besiye alacağımız hayvanların ırk, yaş, cinsiyet ve ağırlık yönünden aynı özellikte olması yapacağımız beside bize kolaylıklar sağlar.

Hayvanın kesime gideceği tarih, bulunduğu bölgedeki hastalıklar, nakil ve satın alındıktan sonra mevcut hayvanlardan ayrı bir yerde tecrit edilmesi, iç ve dış parazit mücadelesi, aşılama ve koruyucu tedavilere de önem verilmelidir. Bu işler için bir veteriner hekime baş vurulmalıdır.

Yukarıda bahsettik. Yerli hayvanlarımızın beside et tutma, yani canlı ağırlık artış kabiliyeti düşük, bunları siz de biliyorsunuz. Öyleyse besiye alacağımız hayvanları seçerken bazı özelliklere dikkat etmeliyiz.

Öncelikle iyi besiye gelen kültür veya melez ırklardan genç, dişleri sağlam, sağlıklı, derisi ince, parlak ve erkek hayvanları seçmeliyiz. Bunları alırken aşıları yapıldıysa aşı belgesi istenmeli, yapılmadıysa hemen aşıları yaptırılmalıdır.

Ahırımıza sonradan koyacağımız hayvanları 7-10 gün ayrı bir yerde karantinada tutup, sonra hastalıksız ve sağlam olduğu tespit edilenleri kendi sürümüze katmalıyız. Bir çok bulaşıcı hastalığın sonradan alınan hayvanlarla bulaştığı unutulmamalıdır. Ahırımıza gelen hayvanların bireysel özelliklerini takip edebilmek için her birine kulak küpesi takılması, her birine ait verim kayıt defteri tutulması uygun olur. Böylece hayvanlarımızı daha iyi tanırız.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: Besi performansı : Besi döneminde hayvanların 1 kg canlı ağırlık artışı için ne kadar yem tükettiğinin saptanması ile ölçülür.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: Bunu nasıl yaparız?

İşletmemizde kantar varsa problem yok. Eğer yoksa o zaman göğüs çevresini ölçerek hayvanların ağırlıklarını tahmin yöntemini kullanabiliriz. Bu yöntem bize az çok hayvanların besi durumları hakkında fikir verecektir.

Besiye aldığımız hayvanları belli periyotlarda örneğin ayda bir ağırlıklarını ölçmeliyiz ki besi tutmayanları boşa beslemeyelim.

Hayvanı beslenmeye başlarken yeme alıştırmak gerekir. Bu amaçla konsantre yemden azar azar artırarak verilmelidir. Canlı ağırlının % 2-2.5 oranında yem yemesi gerekmektedir. Yem miktarları ve yemin ne kadarı kaba ne kadarı ince olacağı besi dönemine göre değişir. Pratik olarak besi başında % 70 kaba %30 kesif yem; daha sonraları %30 kaba, % 70 kesif yem; semirtme döneminde % 10-15 kaba, % 85-90 kesif yem verilmesi gerekir. Yaş pancar posası kullanılıyorsa, canlı ağırlığın %5′ini geçmemelidir.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: KAÇ GÜN BESLENİR

• Eğer hayvanlar 120 günden daha az sürede tane yem veya kesif yemle besleniyorsa, buna kısa süreli besi denir.
• Besleme süresi 120-220 gün arasında olursa, buna orta süreli besi denir.
• Besleme süresi 220 günü geçerse buna da uzun süreli besi denir.
• Besiye başlarken ne kadar sürede besi yapacağımızı kararlaştırıp, ona göre besiye başlamalıyız. Besi sonunda süreyi uzatarak kârımızı azaltmamalıyız. Besi süresini en ekonomik zamanda bitirip, besiden beklediğimiz kârı almalıyız.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: TAM YEMLEME

Sığırın günlük olarak tüketeceği tane veya kesif yem miktarı önemlidir. Tam yemlemede hayvanın her 100 kilo canlı ağırlığı için 1,5-2 kilo tane veya kesif yem verilir. Bu yeme hayvanlar yavaş yavaş alıştırılmalıdır. 10 gün sonra artık günlük yiyebilecekleri kadar bu yemden verilir. Böyle bir beside hayvanın önünde devamlı yem bulunur. Bu uygulamada ilk günlerde yem çok tüketiliyor gibi görünse de, sonradan hayvan ihtiyacı kadar yem tüketir, fazlasını yemez. Bu sayede hayvanlar çabucak et tutar.

Tam yemleme her zaman uygulanmayabilir. Hayvanlarımız kesim çağına geldikleri zaman et fiyatları istenilen seviyede değilse, hayvanların besi durumunu muhafaza etmek için KISITLI YEMLEME yapılır. Hayvanlara, sığır başına 1-3 kilo tane veya kesif yem verilirse buna kısıtlı yemleme denir. Bu yöntem yemlemede gerekirse uygulanabilecek bir metottur.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: MERADA BESLEME VE SEMİRTME

Hayvanlar kışı kuru ot, saman, yonca gibi kaba yemlerle geçirirler. Bunun yanında tane veya kesif yem de verilir. Meranın geniş ve ot çeşidi bakımından zengin olduğu bölgelerde ilkbahar ve yazın merada otlatma yapılır. Eğer hayvanlar iyi beslenemiyorsa mera besisine ilave olarak kesif yem verilir. Daha sonra 60-90 gün kadar tam yemleme yapılarak, hayvanların semirmesi sağlanır. Böylece son besi durumuna ulaşılmış olur.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: Merada Beslemenin Faydaları:

* Kesif yem gideri azdır, besi ucuza mal olur.
* Hayvanın gübresi dışarıda kalır, taşıma ve işçilik masrafı olmaz.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: Merada Beslemenin Sakıncaları:

* Sığırlar daha geç besi alırlar
* Et kalitesi düşük olur (eğer mera ot bakımından zayıf ve kalitesiz ise)
* Yazın sıcak ve sinekten dolayı ağırlık artışı yavaşlar
* Hayvanlar daha geç elden çıkarılabilir.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: SAPASAĞLAM

Besiye alınacak hayvanlar ilk önce iç ve dış parazitlerden arındırılmalıdır. Hiçbir hastalık taşımamalıdır. Sağlığı yerinde olmayan sığırlar ile yapılacak besi kârlı olmaz. Hayvanların paraziter ve diğer hastalıklarla mücadele ve tedavilerinde mutlaka veteriner hekimlerle işbirliği yapılmalıdır.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: BESİ SIĞIRLARININ YEMLENMESİ

Besi sığırları ya ferdi (tek tek) ya da topluca (grup olarak) yemlenirler. Günde iki veya üç kez yemleme yapılır. İlk yemleme sabah erken, son yemleme ise karanlık çökmeden önce yapılmalıdır. Üç yemleme yapılacaksa ikincisi öğlen üzeri yapılmalıdır. Yemlemeler devamlı olarak daha önce belirlenmiş ve eşit aralıklı yemleme saatlerinde yapılmalı, bu saatleri değiştirmemelidir.

Sağlıklı ve genç erkek dana ve tosunlar çok hızlı kilo alır. Bunun için yemleri protein ağırlıklı olmalıdır. Besiye alınan hayvanlara verilecek yemin içerisinde hayvanların günlük protein, enerji ve diğer ***** gıda ihtiyaçlarının karşılayacak düzeyde besin maddeleri bulunmalıdır. Bunlar buğday, arpa, mısır, kepek, pamuk tohumu küspesi veya ayçiçeği küspesi, kireç taşı, tuz, vitamin ve mineral karması olabilir. Bu besin maddelerinden hangisi elde bulunuyor ise bir zooteknist ziraat mühendisi veya veteriner hekimin bilgisine müracaat edilerek bunlara göre hayvanın ihtiyacı olan yem yapılır.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: SİLAJ BESİSİ

Bu beside esas yem mısır silajıdır. Bundan başka çayır silajı, arpa ve fiğ karışımı silajı ve diğer hasıl bitkilerin silajları da kullanılabilir. Silaj besisi oldukça ucuza mal olur.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: KESİF YEM BESİSİ

Bu yöntem kesif yemin kaba yemden daha ucuz olduğu ve hayvancılık için geniş arazinin olmaması durumunda uygulanmalıdır.

Bütün besi süresince yemlemede hayvanlara 1 kg civarında kuru otun yanı sıra, sadece kesif yem verilir. Besinin ileri dönemlerinde kesif yem miktarının artması, buna karşılık kaba yem miktarının sabit kalması sonucu asidoz türü sindirim bozuklukların ortaya çıkabileceği ve karaciğerin önemli ölçüde zorlanabileceği ihtimaline dikkat etmek gerekir.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: TEMİZ YEM, TEMİZ SU

Besiye alınan sığırlara kokuşmuş, küflenmiş yemler verilmemelidir. İçirilen su da taze ve temiz olmalıdır. Kesif yemlerin çuvallar içerisinde muhafazasında dikkat edilecek önemli nokta, çuvalların dört-beş taneden fazla üst üste konmamasıdır. Zaman zaman yem ve su depolarımızı uygun ilaçlı sularla yıkamalıyız. Yem değişikliği gerektiğinde, değiştirilecek yem, birden değil yavaş yavaş hayvanlar alıştırılarak değiştirilmelidir.

BESİCİLİK NASIL YAPILIR: Besicilik yapmak için gerekli olan şartlar

- Süt hayvancılığı da besi hayvancılığı da karlıdır. Ama süt hayvancılığının ilk yatırım maliyeti ve işletme maliyeti yüksektir. Aşırı ilgi ve bakım ister. Besi hayvancılığında ilk yatırım maliyeti nispeten düşüktür. Ama günlük 1.1 kg CAA ( Canlı Ağırlık Artışı) ortalaması ile 5-8 aylık hayvanları (200-300 kg) yaklaşık 10 ay içerisinede kesime götürebilirsiniz.
- Hayvancılıkta nasıl kar edilebilir. Hayvancılkta yem maliyetlerini minimize edebilirseniz kar edersiniz. Çünkü hayvancılıkta sermaye girdisinin %72'si yemdir. Kendi yeminizi kendiniz üretebiliyorsanız yem maliyetini oldukca düşürürsünüz. Kaba yem olarak, yanca, fiğ, tritikale, sorgum-sudan, mısır sapı, mercimek sapı, malt samanı, mısır silajı, hububat sapı, portakal kabuğu, malt posası, pancar posası, patates kabuğu uygundur.. Kesif yem için ise, dane mısır, arpa en uygun olanlarıdır. Katkı yem maddelerini dışarıdan almak zorundasınız.
- Türkiye'de maliyetlerin yüksek olmasının bir çok sebebi var. En önemlileri Türkiye tarım ve hayvancılığın son 20 yıl içerisindeki gerlemesi, Tarım arazilerinin uygunsuz kullanımı, Modern sulama sistemlerinin kullanılmayışı, Taım politikalarındaki hata ve eksiklikler, hayvancılık endrüstrisine yönelik makina ve teçhizatların, yedek parçalarının, ilaç ve katkı yem maddelerinin dışa bağımlı olması.
- Et fiyatlarının yüksek olduğu söylenemez. Et fiyatları Türkiye'de arz talep tarafından belirlenir. Bu fiyatlara yön veren bir kaç büyük çiftlik vardır. Bu çiftlikler de talebe göre fiyat belirliyorlar.. Bu çiftliklerden en önemlileri Kayseri ve Urfada'dır. Besi hayvanı mevcutları 10,000 üzerindedir. ( Net rakamları bilmiyorum şimdi.) Ayda yaklaşık 1000-1100 hayvanı kesime göndermektedirler. Bu çiftlikler aynı zamanda süt İşletmelerine de sahiptir.
- Ahır hayvancılığı nasıl yapılır. Bu soru bir kaç cümleyle anlatılamayacak kadar uzun bir konudur. Ama kısaca söylemem gerekirse, Sütte ve beside, Açık/Yarı Açık, serbest dolaşımlı ahır sistemi ile yapılır. Bu tip ahırlar hem işletme maliyetlerini azaltıyor hem de hayvan ve sürü sağlığı açısından en uygun sistemdir. Ayrıca hayvanların gelişimi de kapalı sistemlere göre çok çok yüksektir.

Duyduğunuz doğru değildir. 6 ay içerisinde %100 kar etmek mümkün değildir. En iyi şartlarda Yıllık Enflasyon'dan arındırılmış olarak %24-%30 arası kar edebilirsiniz. Ama bu iş uzun süreli bir iştir. Karlılığınız ve işletmenizin değeri her geçen yıl artacaktır.

Kısaca örnek bir maliyet hesabı. Bir hayvan için. Sadece alım satım arası kar hesabı. İşletme maliyetleri ve yatırım maliyeti hariç.

• Pazardan 200 kg'lık bir hayvanı kg'ı 5 TL'den aldınız.
• Alım maliyeti : 1000 TL.
• Günlük yem maliyeti : 2.5 TL
• 300 Gün beslediniz.. Toplam yem maliyeti: 750 TL
• Günde 1.1 kg CAA elde ettiniz. 300 gün sonra hayvanınız : 530-550 kg
• Pazarda 1 kg Karkas et fiyatı: 8.80 TL
• 550 kg'lık bir hayvandan %52 randıman ile alacağınız karkas miktarı : 286 kg
• 286 * 8.80 = 2.516 TL

Yani, 10 aylık süre içinde 1750 TL'nizi 2.516 TL'ye çıkardınız. (İşletme, bakım ve nakliye giderleri hesaba dahil edilmemiştir)

Karınızı hesaplayın

Not: Yukarıdaki hesap en iyi şartlara göre hesaplanmıştır.. En kötü şartlar için rakamları %20 oranında değiştirin.. Yani giderleri %20 arttırın.